Als je goed zoekt, vind je soms onbedoelde poëzie in teksten. Het is een kwestie van lang genoeg doorgaan met schrappen, tot uiteindelijk de – waarschijnlijke – essentie van de pagina bloot komt te liggen. Hieronder drie aldus ontcijferde pagina’s uit Het Noorden, de jongste zee- en landreizen door Scandinavië, IJsland en Siberië, aan het volk verhaald door J. B. Rietstap.

zweden_bossen

Zweden
Bosschen van allerlei aard
Houten versregels eronder
De helderheid van eene hevige woeling
Onder eene zware onweerswolk
Bosschen van eene schitterend blauwe kleur

In deze regels zien wij J.B. Rietstap als romantisch dichter, die de natuur gebruikt om zijn onstuimige zieleroerselen te beschrijven. Daarbij erkent hij ruiterlijk zijn dichtwerk van enigszins bedenkelijk niveau te vinden: als ‘houten versregels’ plaatst hij het tegenover de ‘Bosschen van eene schitterend blauwe kleur’.

Vergelijk de lyriek van bovenstaand werk eens met de droogkomische spitsvondigheid waarmee hij Zweden hieronder samenvat:

zweden_muggen

Zweden II
Wij riepen zoo luid als wij konden
Door zwermen muggen gefolterd

In de volgende regels komt J.B. Rietstap weer meer naar voren als een cynisch maatschappijcriticus, die de hypocrisie in de zogenaamd gastvrije samenleving aan de kaak stelt.

handelenzedendeslands

Handel en zeden des lands
Dronkenschap, misdaad,
Diefstal, schaamte,
Uitstooting, zwarigheid,
Onverschilligheid, afkeer, godsdienst

Volgens ‘t gastvrij volksgebruik
Laat men gaarne
Den vreemdeling daar deel aan nemen

Naschrift: inmiddels heeft mij het verwijt bereikt, dat ik het werk van J.B. Rietstap dusdanig uit verband trek, dat ik hem woorden in de mond leg die de zijne niet zijn. Hoewel ik strikt genomen niets aan de volgorde heb gewijzigd, en enkel hier en daar een paar woorden heb geschrapt, wil ik hier toch graag zeggen dat dit alles natuurlijk niet meer dan mijn interpretatie is.

Posted in art.

Het heuglijke nieuws van de dag is natuurlijk de lancering van het Open Content Program van het J. Paul Getty Museum. In eerste instantie gaat het om 4600 hoge resolutie afbeeldingen van schilderijen, tekeningen, manuscripten, etc. Anders dan bij ons eigen verder best terecht bejubelde Rijksmuseum zijn de afbeeldingen echt open, en mogen dus zelfs commercieel gebruikt worden [*].

potter_getty

potter_getty_highres_detail

Paulus Potter’s The “Piebald” Horse – eat that, Stubbs – in zijn geheel en detail (klik op de detailafbeelding om precies te zien in welke resolutie je de afbeeldingen download). Hieronder Turners Van Tromp, going about to please his Masters, Ships a Sea, getting a Good Wetting.

turner_Getty

turner_Getty_highres_detail

Getting a Good Wetting, indeed.

[*] Naar aanleiding van dit bericht wees een kenner me er op dat de afbeeldingen bij het Rijksmuseum wel degelijk helemaal open zijn, zie de omschrijving van de dataset op opencultuurdata.nl door het Rijksmuseum zelf. Omdat de pagina beeld aanvragen op de site van het museum weer stelt dat voor commercieel gebruik gewoon betaald moet worden, besloot ik het Rijks om opheldering te mailen. Het antwoord:

“Het Rijksmuseum stelt beeldmateriaal vrij ter beschikking voor gebruik binnen het privédomein. Voor professioneel en commercieel gebruik kan beeldmateriaal aangevraagd worden via ons bestelformulier. Hieraan zijn kosten verbonden. Het artikel waar je naar verwijst op opencultuurdata.nl gaat over de Open Data set van het Rijksmuseum. Dit is een aparte dataset voor app programmeurs met metadata waar ook beeldmateriaal een onderdeel van is.”

Helemaal duidelijk is het me nog steeds niet: als ik het goed begrijp zijn de afbeeldingen bij de open dataset van 111.000 objecten wel vrij, en de rest niet. Toch kan ik me niet aan de indruk onttrekken dat je voor dezelfde afbeelding niet betaalt als je ‘m via de API binnenhaalt, en wel als je ‘m via het bestelformulier bestelt. Maar misschien moet ik gewoon eens de proef op de som nemen.

Naschrift 6 november 2013

Inmiddels lijkt het Rijksmuseum ook intern op één beleid te zijn uitgekomen. Kreeg je een week geleden bij het downloaden van een afbeelding nog de melding dat je het werk niet commercieel mocht gebruiken, nu is dat voorbehoud geweken. Ook de pagina beeld aanvragen is aangepast. Hulde dus, en met terugwerkende kracht mogen we best stellen dat ons eigen Rijksmuseum eerder open ging dan het Getty!

kahlo_pet_deer

The fawn, named Granizo, modeled for Kahlo’s painting The Wounded Deer and was one of her many pets. There were at least two spider monkeys, several parrots, doves, two turkeys, mexican hairless dogs (undoubtedly helping her to feel part of the MesoAmerican tradition) and a tame osprey named Gertrudis Caca Blanca because it white-shitted the stairs.

One of the parrots, a heavy drinker of both beer and tequila, would startle visitors when loudly shouting “No me pasa la cruda!” between sips – meaning he was not going to survive this hangover.